E-mail: gemeente@halderberge.nl - Telefoon 14 0165
Bezoekadres: Parklaan 15, 4731 GJ Oudenbosch
Postadres: Postbus 5, 4730 AA Oudenbosch
Website: www.halderberge.nl
In 2019 is een dividenduitkering over 2018 van de BNG ontvangen van € 124.000. Er was rekening gehouden met € 60.000. Het incidentele voordeel komt ten gunste van de exploitatie 2019. De dividenduitkering van de BNG laat de laatste twee jaar een stijgende lijn zien. De pay-out ratio (het deel wat wordt uitgekeerd aan de aandeelhouders) is verhoogd van 37,5% naar 50%. Gezien deze positieve ontwikkelingen wordt de raming structureel met € 20.000 verhoogd tot € 80.000 per jaar.
De meicirculaire 2019 geeft een actueel beeld van de uitkeringen uit het gemeentefonds voor de jaren 2018 tot en met 2023. De totale omvang van het gemeentefonds bedraagt zo’n € 31 miljard (stand 2019). De algemene uitkering uit het gemeentefonds omvat op dit moment circa 83% van de totale omvang van het gemeentefonds. De overige 17% bestaat uit integratie en decentralisatie-uitkeringen. De ontwikkeling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds beweegt mee met de ontwikkeling van de totale rijksuitgaven (beter: accresrelevante uitgaven). Dit wordt ook wel de normeringssystematiek (trap-op-trap-af) genoemd.
Uit het Financieel Jaarverslag van het Rijk 2018 is gebleken dat de rijksuitgaven lager zijn uitgevallen ten opzichte van de stand bij de Miljoenennota 2019 (stand septembercirculaire 2018). De lagere rijksuitgaven resulteren in een lager accres (accres: toevoeging algemene uitkering) over 2018 van circa € 147,7 miljoen. Het lagere accres over 2018 werkt structureel door naar de algemene uitkering voor de volgende jaren. Daarnaast heeft het lagere accres 2018 een incidenteel (negatief) effect voor de algemene uitkering over 2019. Immers de afrekening over 2018 wordt verrekend in het uitkeringsjaar 2019 (algemene uitkering 2019).
De beheerders van het gemeentefonds melden in de meicirculaire 2019 dat de ruimte onder het zogeheten BCF-plafond in 2018 lager is uitgevallen dan verwacht in de septembercirculaire 2018. De gemeenten hebben in 2018 meer BTW gedeclareerd bij het BCF dan verwacht. De afrekening over 2018 bedraagt circa € 67,0 miljoen (negatief) en wordt verrekend in het uitkeringsjaar 2019 (algemene uitkering 2019).
In de (meerjaren)raming van de algemene uitkering voor de jaren 2019 - 2023 wordt er (voorzichtigheidshalve) geen rekening gehouden met een ruimte onder het BCF-plafond.
Onlangs is ook de Voorjaarsnota 2019 van het Rijk verschenen. In deze voorjaarsnota geeft het kabinet een overzicht van de begrotingswijzigingen voor het jaar 2019 ten opzichte van de Miljoenennota 2019. Deze wijzigingen zijn gebaseerd op nieuwe macro-economische ramingen van het Centraal Planbureau (Centraal Economisch Plan 2019) en inzichten over de begrotingsuitvoering van alle ministeries. Binnen de rijksbegroting vindt er een verschuiving plaats tussen de drie deelplafonds: de overschrijding van het deelplafond rijksbegroting wordt gecompenseerd door onderschrijdingen bij de deelplafonds sociale zekerheid en zorg. De overschrijding bij het deelplafond rijksbegroting wordt deels veroorzaakt door de extra rijksmiddelen die het kabinet heeft uitgetrokken voor de tekorten bij de jeugdzorg. De bijstellingen in de voorjaarsnota resulteren per saldo in een opwaartse bijstelling van het accres 2019.
In het Centraal Economisch Plan 2019 zijn onder meer de verwachte loon- en prijsontwikkelingen voor de jaren 2019 en 2020 bijgesteld. Ten opzichte van de verwachtingen in de Miljoenennota 2019 (Macro Economische Verkenning 2019) zijn de verwachte loon- en prijsstijgingen neerwaarts bijgesteld. Dit heeft tot gevolg dat ook de verwachte rijksuitgaven in de komende jaren lager zullen uitvallen. De verwachte lagere rijksuitgaven werken via de normeringssystematiek door naar de algemene uitkering die dan ook ten opzichte van de septembercirculaire 2018 neerwaarts wordt bijgesteld. Zo daalt het verwachte accres voor het jaar 2023 met zo'n € 603,4 miljoen ten opzichte van de septembercirculaire 2018 (inclusief neerwaartse bijstelling accres 2018 van circa € 147,7 miljoen).
Ter indicatie: in 2019 ontvangt de gemeente Halderberge voornamelijk als gevolg van de mutaties van het accres circa € 344.000 minder aan algemene uitkering; in 2022 is dat opgelopen tot een bedrag van circa € 796.000 (lagere algemene uitkering ten opzichte van de begroting 2019).
Het kabinet heeft besloten extra middelen toe te voegen aan het jeugdhulpbudget. In 2019 gaat om € 420,0 miljoen, waarvan € 20,0 miljoen tijdelijk beschikbaar wordt gesteld aan de jeugdautoriteit om snel steun te kunnen verlenen aan jeugdzorgaanbieders die tijdelijk niet liquide zijn. Voor de jaren 2020 en 2021 gaat om jaarlijks € 300,0 miljoen. Daarnaast is in overleg met de VNG afgesproken aanvullend onderzoek te verrichten om te kunnen bepalen of, en zo ja in welke mate, gemeenten structureel extra middelen nodig hebben voor de jeugdzorg.
Ter indicatie: in 2019 ontvangt de gemeente Halderberge als gevolg van deze extra rijksmiddelen circa € 500.000 meer aan algemene uitkering.
In 2019 is het overgrote deel van de voormalige integratie-uitkering sociaal domein overgeheveld naar de algemene uitkering. In de meicirculaire 2019 heeft er, voor de laatste keer, een loon- en prijsbijstelling plaatsgevonden voor deze overgehevelde onderdelen van de voormalige integratie-uitkering sociaal domein. Deze loon- en prijsbijstelling heeft plaatsgevonden, omdat de overgehevelde onderdelen pas een jaar na de overheveling naar de algemene uitkering (2019) meelopen met het accres. Het gaat in totaliteit om een opwaartse bijstelling van circa € 245,0 miljoen (structureel). Ter indicatie: in 2019 ontvangt de gemeente Halderberge voor de gestegen lonen en prijzen in het sociaal domein circa € 500.000 meer aan algemene uitkering.
In de meicirculaire 2019 maakt het Rijk ook de bijstellingen van de bestaande integratie en decentralisatie-uitkeringen en nieuwe decentralisatie-uitkeringen bekend. Naast de loon- en prijsbijstelling van de niet overgehevelde onderdelen van de voormalige integratie-uitkering sociaal domein gaat het voor de gemeente Halderberge met name om de decentralisatie-uitkeringen maatschappelijke begeleiding en verhoging taalniveau statushouders. Deze twee decentralisatie-uitkeringen hebben betrekking op de inburgering van asielmigranten en hun gezinsleden respectievelijk statushouders. De gemeente Halderberge ontvangt hiervoor in 2019 circa € 73.000 en in 2020 circa € 35.000. Tegenover deze extra rijksmiddelen staan verwachte gemeentelijke uitgaven van vergelijkbare omvang. De loon- en prijsbijstelling voor de integratie uitkering Participatie wordt doorgesluisd naar het werkplein respectievelijk WVS.
Bij de actualisatie van de meerjarenraming van de algemene uitkering ten behoeve van de zomernota 2019 zijn de aantallen eenheden van diverse verdeelmaatstaven aangepast. Daarbij gaat het enerzijds om geactualiseerde aantallen eenheden voor het jaar 2019 op basis van de laatste specificatie van de algemene uitkering van het Rijk en anderzijds om geactualiseerde aantallen eenheden die afkomstig zijn uit onze eigen organisatie (aantal inwoners, aantal jongeren, aantal ouderen e.d.) of van derden (aantal bijstandsontvangers, geactualiseerde prognoses leerlingen voortgezet onderwijs). Bovendien is de prognose voor de komende jaren van een aantal verdeelmaatstaven bijgesteld. Met name het lagere aantal bijstandsontvangers eind 2018 en het hogere aantal inwoners begin 2019 springen het oog.
Ter indicatie: in 2019 bedraagt de per saldo neerwaartse bijstelling van de algemene uitkering als gevolg van de actualisatie van de aantallen eenheden verdeelmaatstaven circa € 60.000, in 2022 is de neerwaartse bijstelling opgelopen tot circa € 500.000.
1. Bij de actualisatie van de maatstafgegevens is nu slechts in beperkte mate rekening gehouden met de ontwikkelingen van de WOZ-capaciteit. In de begroting 2020 zal de (meerjaren)raming van de algemene uitkering op het onderdeel WOZ-capaciteit worden geactualiseerd op basis van actuele informatie vanuit de Belastingsamenwerking West-Brabant. Een hogere WOZ- capaciteit resulteert in een lagere algemene uitkering (structureel), maar doorgaans ook in een hogere OZB-opbrengst (structureel).
2. In de meicirculaire 2019 wordt aangegeven dat de meeste maatstafgegevens sociaal domein pas voor de komende septembercirculaire 2019 kunnen worden geactualiseerd door het CBS. Deze actualisatie heeft mogelijk nog een forse impact, die pas op zijn vroegst in de septembercirculaire 2019 bekend zal zijn. De zogeheten verdeelreserve kan worden ingezet om de effecten die uit deze actualisatie voortvloeien te verzachten/beperken.
3. In 2018 heeft het Rijk minder uitgegeven dan het voorgenomen had (onderuitputting rijksbegroting). Het is goed mogelijk dat er ook in 2019 sprake zal zijn van onderuitputting. Mocht er in 2019 sprake zijn van onderuitputting, dan zal dat pas voor het eerst bekend worden in de Miljoenennota 2020 (septembercirculaire 2019) en vervolgens de Najaarsnota 2019. In de huidige raming van de algemene uitkering is rekening gehouden met een lagere algemene uitkering als gevolg van onderuitputting rijksbegroting voor een bedrag van € 100.000 (behoedzaamheidsreserve). Of dit voldoende is om een eventuele onderuitputting op de rijksbegroting op te vangen is thans niet zeker.
4. De beheerders van het gemeentefonds werken samen met de VNG aan een herijking van de verdeling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Deze herijking is opgedeeld in twee onderdelen: a. de verdeelmodellen sociaal domein en b. het "klassieke" gemeentefonds. Invoering van de nieuwe verdeling is voorzien in 2021. Onlangs zijn de herijkingsonderzoeken gestart. De afronding van de onderzoeken is gepland in januari 2020. Gemeenten worden uiterlijk in de meicirculaire 2020 over de uitkomsten geïnformeerd. De nieuwe verdeling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds zal herverdeeleffecten met zich meebrengen die voor een individuele gemeente positief of negatief kunnen uitpakken. In de begroting 2020 zal het risico verbonden aan de herverdeling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds zo goed als mogelijk worden gekwantificeerd.