E-mail: gemeente@halderberge.nl - Telefoon 14 0165
Bezoekadres: Parklaan 15, 4731 GJ Oudenbosch
Postadres: Postbus 5, 4730 AA Oudenbosch
Website: www.halderberge.nl
Op 15 juli 2021 heeft de gemeenteraad de Zomernota 2021, met daarin de Kadernota 2022, vastgesteld. Bij de Zomernota 2021 werd een tekort verwacht voor de jaren 2022 tot en met 2024. Het college heeft daarbij aangegeven dat er op dat moment nog geen noodzaak was om aanvullende (bezuinigings)maatregelen te treffen of ambities bij te stellen om te komen tot een sluitende programmabegroting 2022 en meerjarenraming.
In het raadsvoorstel bij de Zomernota is, middels een novelle, in een drietal scenario's een inschatting gemaakt van de te verwachten extra middelen voor jeugdzorg. In alle scenario's was de verwachting dat er voldoende middelen beschikbaar zouden komen om de negatieve saldi in de jaren 2022 tot en met 2024 op te kunnen vangen.
Op 29 juni 2021 heeft het Ministerie van BZK Een brief op haar website geplaatst met daarin het indicatief bedrag vermeld wat elke gemeente in 2022 ontvangt aan extra rijksmiddelen jeugd. Het volledige bedrag van ca. € 1,3 miljard wordt verdeeld via de algemene uitkering. Voor Halderberge bedragen de extra rijksmiddelen voor 2022 € 1.779.000. In de novelle bij het raadsvoorstel van de Zomernota 2021 is dit opgenomen als scenario 3. De definitieve verdeling van de middelen voor het jaar 2022 is opgenomen in de septembercirculaire 2021 en komt overeen met het scenario 3 uit de novelle.
Voor het jaar 2023 en volgende jaren is nog niet bekend hoeveel extra middelen er door het Rijk beschikbaar worden gesteld voor jeugdzorg. Een nieuw kabinet zal moeten besluiten over de structurele financiën en noodzakelijke aanpassingen aan het jeugdhulpstelsel om de jeugdzorg in de toekomst effectief en beheersbaar te houden. Het oordeel van de Commissie van Wijzen dient daarbij als zwaarwegende inbreng. Op basis van de afspraken tussen het Rijk, IPO en de VNG mogen gemeenten in de meerjarenraming bij de Begroting 2022 uitgaan van 75% van de bedragen waar de Commissie van Wijzen vanuit gaat. Voor Halderberge betekent dit een bedrag van € 1.073.000 in 2023 en € 982.000 in 2024. Ook dit komt overeen met het scenario 3 uit de novelle bij de Zomernota.
Na de vaststelling van de Zomernota 2021 heeft zich een aantal ontwikkelingen voorgedaan, waardoor het financieel beeld voor de jaren 2022-2025 is gewijzigd ten opzichte van de Zomernota 2021. In de uiteenzetting financiële positie zijn alle mutaties ten opzichte van de Zomernota 2021 toegelicht. Hierbij is ook een aantal onzekerheden uit de Zomernota verder geconcretiseerd. Enkele onderwerpen worden nog verder uitgewerkt en zijn als PM-post opgenomen.
In de voorliggende Programmabegroting 2022 sluiten zowel het begrotingsjaar 2022 als de meerjarenraming 2023 – 2025 met een positief saldo.
Samenvattend ontstaat voor de jaren 2022 – 2025 het volgende beeld.
2022: € 1.311.000 positief
2023: € 480.000 positief
2024: € 259.000 positief
2025: € 548.000 positief
In de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing worden de risico’s afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit. Zoals in de Zomernota 2021 is aangegeven, heeft er naast een inventarisatie van nieuwe risico’s ook een herijking van de bestaande risico’s plaatsgevonden.
Het weerstandsvermogen daalt licht ten opzichte van de Begroting 2021 maar blijft in de categorie hoog. De ratio van het weerstandsvermogen is voor 2022 berekend op 3,77.
In de paragraaf lokale heffingen wordt uitgebreid ingegaan op de verschillende lokale lasten en de lastendruk voor de inwoners.
Per saldo stijgen de woonlasten voor meerpersoonshuishoudens met een eigen woning in 2022 met 3,57%. Voor eenpersoonshuishouden met een eigen woning stijgen de woonlasten met 3,38%. Voor huishoudens met een huurwoning stijgen de woonlasten met 4,63% voor meerpersoonshuishoudens en 4,62% voor eenpersoonshuishoudens.
In de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing wordt uitgebreid ingegaan op de volgende wettelijk verplichte kengetallen.
Zoals in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing is opgenomen, geven deze kengetallen aan dat de gemeente Halderberge qua financiële positie nog niet op het gewenste punt is.
Als gevolg van het omvangrijke investeringsprogramma laten de schuldquotes een stijgende lijn zien. Deze verwachting was al eerder aangegeven in de vorige bestuursrapportages en dat wordt nu verder geconcretiseerd in deze begroting. Pas in 2025 is sprake van een lichte daling. Door het oplopen van de schuldquotes bevinden deze zich de komende vier jaar in categorie B. Dit geldt ook voor de netto schuldquote gecorrigeerd voor alle leningen die eenzelfde ontwikkeling laat zien.
De solvabiliteitsratio laat in deze begroting een structureel beeld zien in categorie C. Dit beeld komt overeen met het beeld uit de begroting 2021. De schulden lopen op, terwijl het eigen vermogen na 2022 juist wat afneemt. Dat zorgt ervoor dat het vreemd vermogen een groter deel uitmaakt van het totale vermogen. Dit heeft een dalende solvabiliteitsratio tot gevolg.
De overige kengetallen inzake structurele exploitatieruimte, grondexploitatie en belastingcapaciteit laten zien dat er op die gebieden weinig ruimte is om bij te dragen aan verbetering van de financiële positie van de gemeente Halderberge.
De Programmabegroting 2022 laat een positieve ontwikkeling zien. Zowel het begrotingsjaar 2022 als de meerjarenraming 2023 - 2025 sluiten met een positief saldo. Het overzicht incidentele baten en lasten laat zien dat de begroting reëel en structureel sluitend is en het weerstandsvermogen blijft in de categorie hoog.
In het collegeprogramma 2018-2022 heeft het college de ambitie opgenomen om te werken aan een verbetering van de vermogenspositie. Tweemaal per jaar, bij de jaarrekening en bij de begroting, wordt de voortgang getoetst door middel van de financiële kengetallen. De kengetallen schuldquote en solvabiliteit worden in grote mate beïnvloed door het investeringsprogramma. Dat is de komende jaren erg omvangrijk, waardoor de eerste jaren geen sprake is verbetering van de kengetallen. Pas vanaf 2025 is een licht herstel zichtbaar. De kengetallen inzake grondexploitaties en structurele exploitatieruimte laten zien dat er op die gebieden weinig ruimte is om bij te dragen aan verbetering van de financiële positie van de gemeente Halderberge. Datzelfde geldt voor de belastingcapaciteit, die zich boven het landelijk gemiddelde bevindt.
In de begroting van de afgelopen jaren werd de verwachting aangegeven dat het herstel van de financiële positie een verbetering zal laten zien zodra de grote investeringen zijn gerealiseerd. Dat is nog steeds zo, maar dat is niet eerder dan vanaf 2025.