E-mail: gemeente@halderberge.nl - Telefoon 14 0165
Bezoekadres: Parklaan 15, 4731 GJ Oudenbosch
Postadres: Postbus 5, 4730 AA Oudenbosch
Website: www.halderberge.nl
Op 15 juli 2021 heeft de gemeenteraad de Zomernota 2021, met daarin de Kadernota 2022, vastgesteld. Bij de Zomernota 2021 werd een tekort verwacht voor de jaren 2022 tot en met 2024. Het college heeft daarbij aangegeven dat er op dat moment nog geen noodzaak was om aanvullende (bezuinigings)maatregelen te treffen of ambities bij te stellen om te komen tot een sluitende programmabegroting 2022 en meerjarenraming.
In het raadsvoorstel bij de Zomernota is, middels een novelle, in een drietal scenario's een inschatting gemaakt van de te verwachten extra middelen voor jeugdzorg. In alle scenario's was de verwachting dat er voldoende middelen beschikbaar zouden komen om de negatieve saldi in de jaren 2022 tot en met 2024 op te kunnen vangen.
Na de vaststelling van de Zomernota 2021 heeft zich een aantal ontwikkelingen voorgedaan, waardoor het financieel beeld voor de jaren 2022-2025 is gewijzigd ten opzichte van de Zomernota 2021.
In onderstaand overzicht zijn alle mutaties vanaf € 10.000 in de begrotingssaldi voor de komende jaren opgenomen. Hierna worden deze ontwikkelingen kort toegelicht.
Begroting | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 |
|---|---|---|---|---|
Saldo Zomernota 2021 | -422 | -309 | -211 | |
Programma Bestuur en burgerzaken | ||||
Naturaliastie, afdracht en leges | 17 | 17 | 17 | |
25-jarig bestaan Halderberge | PM | |||
Bijdrage civieltechnische opgave De6 | -16 | -16 | -16 | |
Programma Openbare ruimte | ||||
Baggeren vijvers | -120 | 70 | 50 | |
Onderhoud en investeringen civieltechnische kunstwerken | PM | PM | PM | |
Gebouwenbeheer | PM | PM | PM | |
Programma Ruimtelijke en economische ontwikkelingen | ||||
Omgevingswet | PM | PM | PM | |
Religieus erfgoed | PM | PM | PM | |
Programma Zorg, jeugd en participatie | ||||
Huurinkomsten dorpshuis Hoeven | -49 | |||
Meedenkcoaches niet in eigen dienst | -14 | -14 | -14 | |
Woonvoorzieningen | 70 | 70 | 70 | |
Huishoudelijke ondersteuning | -274 | -280 | -286 | |
Begeleiding | -153 | -155 | -158 | |
Extra middelen jeugdzorg | 1.779 | 1.073 | 982 | |
Jeugprofessionals (aanpak wachtlijst) | -114 | - | - | |
Formatie zorg en jeugd (aanpak wachtlijst) | -150 | - | - | |
Structurele capaciteit wmo en jeugd | -57 | -321 | -321 | |
Formatie ontwikkeling (beleid sociaal domein) | -75 | -75 | -75 | |
Tarieven Spring Jeugdprofessionals | -38 | -58 | -79 | |
Jeugdbescherming | -49 | -53 | -56 | |
Overige kosten jeugdzorg | -32 | -33 | -32 | |
Regionale aanpak problematiek jeugd | PM | PM | PM | |
Woonplaatsbeginsel jeugdzorg | PM | PM | PM | |
Herziene begroting 2022 WVS Groep | 45 | 65 | 74 | |
Herziene begroting 2022 Werkplein HvWB | -45 | -26 | -92 | |
Rijksbijdrage BUIG | -148 | -265 | -174 | |
Programma Onderwijs, sport en cultuur | ||||
Sportpark Blankershove | PM | PM | PM | |
Algemene dekkingsmiddelen | ||||
Uitkeringen gemeentefonds | 1.214 | 924 | 865 | |
Verhoging behoedzaamheidsreserve | -100 | -100 | -100 | |
Verdeling bijdrage BWB | -29 | -40 | -38 | |
Dividend Saver | -14 | -14 | -14 | |
Opbrengst OZB | 179 | 173 | 176 | |
Kapitaallasten | 125 | 90 | -69 | |
Overhead | ||||
Informatieveiligheid | -75 | -75 | -75 | |
Salarislasten | -153 | -226 | -261 | |
Toerekening personele lasten | 33 | 65 | 101 | |
Overige mutaties | -22 | -6 | -8 | |
Totaal mutaties | 1.734 | 790 | 469 | |
Saldo inclusief mutaties | 1.311 | 480 | 259 | 548 |
Het aantal aanvragen voor naturalisatie en optie stijgt al een aantal jaren. De groep met inwoners die in aanmerking komt voor het aanvragen van de Nederlandse nationaliteit neemt namelijk toe. Ondanks de coronamaatregelen hebben we onze inwoners de gelegenheid gegeven de aanvraag voor naturalisatie en optie in te dienen. De afdracht naar het Rijk wordt hierdoor verhoogd met € 22.000 en de legesontvangsten verhoogd met € 39.000.
Op 1 januari 2022 bestaat de gemeente Halderberge 25 jaar. Er wordt integraal bekeken hoe hier op (bescheiden) gepaste wijze en met inachtneming van de coronamaatregelen aandacht aan kan worden geschonken. Uitgangspunt hierbij is om zoveel mogelijk een relatie te leggen met al bestaande projecten en bijeenkomsten/evenementen die in 2022 plaatsvinden.
We werken met de De6-gemeenten samen aan het project Civieltechnische opgave. Er zijn in 2021 diverse werkgroepen gevormd die met de onderwerpen aan de slag gaan zoals samenwerking met scholen en promotie van het vakgebied, innovatie, specialisme en afstemming van werkprocessen. Om de voortgang in deze werkgroepen te houden is een jaarlijks werkbudget van € 16.000 noodzakelijk.
In de Zomernota 2021 was het baggeren, het ontdoen van de sliblaag, van de 2 vijvers in de Romelaan in Oudenbosch opgenomen. Daarbij was uitgegaan van een gefaseerde uitvoering inclusief de te treffen voorbereidingen in de periode 2022-2024. Er is op 15 juli 2021 een motie aangenomen, waarvan de strekking was om te onderzoeken of de onderhoudswerkzaamheden in de planning naar voren gehaald konden worden. Dit is (ook financieel) mogelijk gebleken waardoor er nu in 2022 € 127.000 is opgenomen voor de voorbereidende werkzaamheden en het baggeren van de 2 vijvers in de Romelaan in Oudenbosch.
In het 2e kwartaal van 2022 wordt er een nieuw beleidsplan voor civieltechnische kunstwerken aan de raad voorgelegd. Hierin worden ook de benodigde bedragen voor onderhoud en vervanging opgenomen. Gelet op de huidige situatie in de bouwwereld, waaronder de hoogte van de prijzen van materiaal en arbeid, kon er tijdens het opstellen van de Begroting 2022 (september 2021) nog geen indicatie gegeven worden welke bedragen er nodig zijn. Deze kosten zijn dus met een PM opgenomen.
Planaanpassingen in het project Religieus Erfgoed, maar ook de mogelijke ontwikkeling van dorpshuizen in de diverse kernen, hebben tot gevolg dat het beheer en de exploitatie van een aantal bijzondere gebouwen bij de gemeente Halderberge komen te liggen. Dit heeft consequenties voor taken en budgetten binnen het accommodatiebeleid. De huidige formatie voor accommodatiebeleid is niet berekend op toevoeging van deze nieuwe gebouwen. We beschikken bijvoorbeeld op dit moment niet over de kennis om monumentale panden te onderhouden. Onderzocht zal worden wat nodig is (budget en capaciteit) om onze gemeentelijke accommodaties goed te kunnen beheren en exploiteren. Exacte cijfers zijn nu nog niet te geven. Duidelijk is wel dat de huidige middelen niet afdoende zullen zijn.
De Omgevingswet heeft gevolgen voor de leges. De omvang hiervan is op dit moment nog niet in te schatten. Dit hangt samen met de grote keuzevrijheid die naar gemeenten toekomt met betrekking tot het bepalen van vergunningplichten en het al dan niet heffen van milieuleges. Naar verwachting treedt de wet in werking per 1 juli 2022. De impact in 2022 is daarmee beperkt omdat ook het overgangsrecht nog van toepassing is op vergunningen die zijn ingediend voor de datum van inwerkingtreding. Wel houden we nog een vinger aan de pols en volgen de ontwikkelingen in het verloop van de legesverschuldigde activiteiten.
Het religieus erfgoed bestaat uit een aantal projecten. Op het moment van het opstellen van de begroting 2022 is het raadsvoorstel voor 3 november 2021 voor het religieus erfgoed nog in voorbereiding en nog niet compleet. Vandaar dat een PM post in de begroting is opgenomen.
Het dorpshuis is Hoeven is een jaar later klaar. Dit geeft een nadeel in de exploitatie omdat de huurinkomsten nu ook een jaar niet worden ontvangen. Daarnaast is er een voordeel op de kapitaallasten.
In de Begroting 2021 was een besparing van € 14.000 opgenomen voor het in eigen dienst nemen van de meedenkcoaches. Echter na onderzoek is gebleken dat, inhoudelijk gezien, dit geen gewenste ontwikkeling is. Dit geeft een nadeel van € 14.000.
De vraag naar trapliften blijft achter bij de verwachting. Dit zorgt voor een positief effect op het budget voor woonvoorzieningen van € 70.000.
Zoals bekend is er een wachtlijst bij de aanvragen Wmo. De laatste tijd is extra personeel ingezet om deze wachtlijst terug te brengen. Dit zijn indicaties die de einddatum hadden bereikt, waarbij niet op tijd een herindicatie afgegeven kon worden. Dit maakt dat de cijfers van het eerste halfjaar 2021 niet het volledige beeld hebben gegeven. Door de extra inzet, zien we nu dat indicaties met terugwerkende kracht worden afgegeven waardoor de cijfers over het afgelopen halfjaar in plaats van een daling juist een stabiele lijn, richting een lichte stijging laten zien. Dit zien we terug bij zowel de Huishoudelijke Ondersteuning als Begeleiding. Aangezien begeleiding een duurder product is, zorgt een lichte stijging voor een aanzienlijk toename van het budget.
Voor huishoudelijke ondersteuning wordt daarnaast rekening gehouden met een verder stijging van het aantal voorzieningen in 2022 en de indexatie van de tarieven voor 2022.
Op 29 juni 2021 heeft het Ministerie van BZK Een brief op haar website geplaatst met daarin het indicatief bedrag vermeld wat elke gemeente in 2022 ontvangt aan extra rijksmiddelen jeugd. Het volledige bedrag van ca. € 1,3 miljard wordt verdeeld via de algemene uitkering. Voor Halderberge bedragen de extra rijksmiddelen voor 2022 € 1.779.000. In de novelle bij het raadsvoorstel van de Zomernota 2021 is dit opgenomen als scenario 3. De definitieve verdeling van de middelen voor het jaar 2022 is opgenomen in de septembercirculaire 2021 en komt overeen met het scenario 3 uit de novelle.
Voor het jaar 2023 en volgende jaren is nog niet bekend hoeveel extra middelen er door het Rijk beschikbaar worden gesteld voor jeugdzorg. Een nieuw kabinet zal moeten besluiten over de structurele financiën en noodzakelijke aanpassingen aan het jeugdhulpstelsel om de jeugdzorg in de toekomst effectief en beheersbaar te houden. Het oordeel van de Commissie van Wijzen dient daarbij als zwaarwegende inbreng. Op basis van de afspraken tussen het Rijk, IPO en de VNG mogen gemeenten in de meerjarenraming bij de Begroting 2022 uitgaan van 75% van de bedragen waar de Commissie van Wijzen vanuit gaat. Voor Halderberge betekent dit een bedrag van € 1.073.000 in 2023 en € 982.000 in 2024. Ook dit komt overeen met het scenario 3 uit de novelle bij de Zomernota.
Met de extra rijksmiddelen voor jeugdzorg worden de volgende kosten afgedekt:
De indexering van de tarieven voor de jeugdprofessionals is hoger uitgevallen dan waarmee rekening was gehouden. De indexering komt uit op 5,8%, terwijl in de begroting rekening was gehouden met een stijging van 4%. De kosten voor de jeugdprofessionals stijgen hierdoor.
Bij de aanbesteding van jeugdbescherming voor Brabant (2019) is door de gecertificeerde instellingen (GI) te kennen gegeven dat de tarieven te laag waren om kostendekkend te kunnen werken. Een kostprijsonderzoek heeft niet het gewenste resultaat opgeleverd. De GI’s bleken niet in de staat de benodigde data aan te leveren, waardoor het onderzoek op de meest recente gegevens uit 2014 gebaseerd moest worden. Dit leidde tot een impasse. De Jeugdautoriteit is door de vijf regio’s in Brabant benaderd om te bemiddelen en zij heeft een tarievenvergelijkingsonderzoek uitgevoerd. Op basis van dat onderzoek zijn de tarieven verhoogd en is een risico-opslag en een innovatie-opslag opgenomen.
De overige kosten jeugdzorg stijgen met ca. € 32.000 per jaar. Dit wordt met name veroorzaakt door toenemende kosten voor de time-out voorziening en een uitbreiding van het Zorg, Informatie en Inkoopteam (Zi2t).
Door het Rijk zijn extra financiële middelen toegekend. Het budget van de gemeente Halderberge is bijgesteld. Het risico op overschrijding van deze financiële middelen is echter nog steeds reëel aanwezig. Inmiddels krijgt de regiovisie vorm, daarmee ook de (boven)regionale knelpunten in het zorglandschap en de richting die we moeten volgen in de komende 4 jaar om dit aan te pakken. Begin 2022 volgt een plan van aanpak met een financiële vertaling ervan om de kosten voor jeugdzorg op lange termijn in positieve zin te beïnvloeden.
Vanaf 2022 verandert het woonplaatsbeginsel in de Jeugdwet. Het woonplaatsbeginsel bepaalt welke gemeente financieel en bestuurlijk verantwoordelijk is voor de jeugdhulp. Om het woonplaatsbeginsel eenduidiger te maken en beter te laten aansluiten op de doelen van de Jeugdwet, wordt per 1 januari 2022 de Jeugdwet gewijzigd in verband met de verduidelijking van het woonplaatsbeginsel. Ter voorbereiding hierop heeft de regionale werkgroep Woonplaatsbeginsel recent een simulatie uitgevoerd. Hieruit komt naar voren dat in onze regio de gemeente Halderberge (en de gemeente Roosendaal) te maken gaan krijgen met een stijging van het aantal cliënten. Het gaat om cliënten die jeugdhulp met verblijf ontvangen, welke volgens het nieuwe woonplaatsbeginsel onder de verantwoordelijkheid van de gemeente Halderberge gaan vallen. De simulatie geeft geen exacte aantallen aan wat betreft de toename van cliënten, maar we mogen verwachten dat de toename van cliënten extra kosten met zich meebrengt.
Op basis van de concept herziene begroting 2022 van de WVS is de geraamde bijdrage aan WVS naar beneden bijgesteld. Voor Halderberge gaat het om een verlaging van de bijdrage met ca. € 45.000 in 2022. Dit komt met name doordat de rijksbijdrage op basis van de meicirculaire hoger is dan in de oorspronkelijke begroting 2022 van WVS was opgenomen.
Op basis van de concept herziene begroting 2022 van het Werkplein is de geraamde bijdrage aan het Werkplein naar boven bijgesteld. Voor Halderberge gaat het om een verhoging van de bijdrage met ca. € 45.000. Dit komt met name doordat de (verwachte) ontwikkeling van het aantal bijstandsontvangers voor Halderberge in 2021 hoger uitkomt dan waar in de oorspronkelijke begroting 2022 van het Werkplein werd uitgegaan.
In tegenstelling tot voorgaande jaren heeft het Werkplein HvWB in de begroting 2022 de bijstandsuitgaven ook meerjarig doorgerekend en in de meerjarenraming opgenomen. Als gevolg hiervan is het wenselijk om ook de verwachte ontwikkeling aan de batenkant, ofwel de rijksbijdrage BUIG, in de meerjarenraming op te nemen.
Conform de systematiek die hiervoor in de Zomernota 2021 is opgenomen, wordt de raming van de rijksbijdrage gebaseerd op het laatst bekende budget (nader voorlopig budget 2021) en de (landelijk) verwachte ontwikkelingen in de aantallen bijstandsontvangers en het minimumloon. Ten opzichte van de Zomernota is de (landelijk) verwachte ontwikkeling van het aantal bijstandsontvangers gedaald van 10,1% in de periode 2021-2025 naar 7,8%. Op basis hiervan komt de verwachte rijksbijdrage BUIG lager uit.
Tijdens de vergadering van 11 februari 2021 heeft de gemeenteraad een motie, vreemd aan de orde van de dag, aangenomen. In de motie wordt uw college verzocht medewerking te verlenen aan het initiatief van SC Gastel om nieuwbouw op het terrein te realiseren. Daarnaast verzoekt de raad aan het college om een studie te verrichten naar de mogelijke scenario's om ook het velden probleem voor SC Gastel op een duurzame manier op te lossen.
Een analyse van de schoolgebouwen in Halderberge resulteerde in een aantal vraagstukken dat dient te worden opgelost binnen het IHP opvang- en onderwijshuisvesting. Samen met onderwijsbesturen is afgesproken om in 2021 het vraagstuk TaLente en De Linde, Oud Gastel op te pakken. Met SC Gastel wordt gesproken om de gewenste uitbreiding als nieuwbouw te realiseren of te integreren in de uitbreiding van het sport- en schoolcomplex Futura.
In lijn met de kaders zoals deze zijn vastgesteld voor het accommodatiebeleid kan de gemeente bijdragen in de kosten voor de bouw van kleedkamers, douches, toiletten en verkeersruimten.Er zijn in de afgelopen periode diverse gesprekken geweest en er zijn een aantal mogelijkheden besproken. Een van de mogelijkheden bevindt zich aan de noordzijde van het sportpark. Naast de aankoop van grond dient rekening te worden gehouden met kosten voor het aanleggen van een natuurgasvoetbalveld en veldinrichting. De aanleg van kunstgras biedt daarbij de meeste duurzame oplossing. Aangezien de onderzoeksfase naar de beste oplossing nog niet is afgerond, wordt voor 2022 een PM-post opgenomen.
De gevolgen van de Septembercirculaire zijn in de meerjarenraming opgenomen. De algemene uitkering 2022 komt ca. € 1.214.000 hoger uit. Dit is met name het gevolg van de toename van het accres voor 2022. Voor een meer uitgebreide toelichting op de uitkeringen uit het gemeentefonds wordt verwezen naar het hoofdstuk Algemene dekkingsmiddelen.
In de raming van de algemene uitkering uit het gemeentefonds is een behoedzaamheidsreserve opgenomen. Deze behoedzaamheidsreserve wordt in mindering gebracht op de raming van de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Hiermee kan een eventueel lager accres in de komende jaren, als gevolg van lagere rijksuitgaven, (deels) worden opgevangen. In de septembercirculaire is rekening gehouden met stijgende rijksuitgaven. Dit heeft een positief effect op de uitkering uit het gemeentefonds maar daardoor neemt ook het risico toe, dat de rijksuitgaven in de werkelijkheid lager zullen uitvallen dan begroot. Daarom wordt voorgesteld de behoedzaamheidsreserve met € 100.000 te verhogen naar € 300.000.
Op basis van de Begroting 2022 van de Belastingsamenwerking West-Brabant (BWB) wordt de geraamde bijdrage aan de BWB verdeeld over de verschillende producten. het deel van de bijdrage aan de BWB dat betrekking heeft op de afvalstoffen- en rioolheffing wordt doorberekend in de tarieven. Doordat in 2022 een lager deel van de bijdrage kan worden toegerekend aan de afvalstoffen- en rioolheffing geeft dit een nadeel voor de exploitatie.
Het dividend van Saver werd tot op heden voor 85% toegerekend aan de afvalstoffenheffing en 15% kwam ten goede aan de algemene exploitatie. Voorgesteld wordt om, mede gezien de stijgende kosten van het afval, het volledige dividend toe te rekenen aan de afvalstoffenheffing. Dit betekent voor de exploitatie een nadeel. Het voordeel zit nu verrekend in de tarieven.
Op basis van de actuele gegevens van de Belastingsamenwerking West-Brabant met betrekking tot de WOZ-capaciteit en de tarieven voor 2022 is de OZB opbrengst berekend. De verwachte OZB opbrengst voor 2022 komt ca. € 179.000 hoger uit. Een toename van het aantal woningen en/of niet-woningen (volume-ontwikkeling) leidt tot een toename van de OZB-opbrengsten, maar tegelijkertijd ook tot een afname van de algemene uitkering (via de inkomstenmaatstaven). Een toename van de waarde (prijsstijging) leidt niet tot een toename van de OZB-opbrengsten, omdat waardestijgingen gecompenseerd worden door een neerwaarts bijgesteld OZB-tarief (en vice versa).
De mutaties in de kapitaallasten zijn met name het gevolg van het doorschuiven van een aantal investeringen waaronder het Cultuurcluster en het dorpshuis in Hoeven.
De veiligheid van het netwerk en de informatie die binnen het netwerk te vinden is, moet gewaarborgd zijn. Om het beveiligingsniveau zo hoog mogelijk te krijgen en te houden, is het noodzakelijk om te beschikken over tools waarmee het netwerk 24/7 bewaakt kan worden. Met de huidige middelen kunnen we de veiligheid van het netwerk en de informatie niet voldoende waarborgen. Een van de grootste beveiligingsrisico’s zijn de gebruikers en het gebruik van wachtwoorden. Het wachtwoordenbeleid wordt aangescherpt maar om iedereen die gebruik maakt van het netwerk van de gemeente Halderberge daarin te ondersteunen, is het noodzakelijk om een passwordmanager aan te schaffen. Daarmee hoeft iedereen maar één wachtwoord te onthouden en de betreffende tool zorgt voor het juiste beheer van de andere wachtwoorden.
De salarislasten nemen in 2022 met ca. € 153.000 toe. Dit is met name het gevolg van een stijging van de pensioenpremies. Daarnaast stijgen de salariskosten als gevolg van o.a. aanpassing/herwaardering van diverse functies en de stijging van het opleidingsbudget (gekoppeld aan totale loonsom).
In de Zomernota zijn de uitgangspunten vastgesteld voor het toerekenen van personele lasten aan riool- en afvalstoffenheffing, grondexploitaties en investeringen. Op basis van de urentoerekening aan de riool- en afvalstoffenheffing en het investeringsprogramma 2022-2025 komt het toe te rekenen bedrag meerjarig hoger uit dan wat in de Zomernota was opgenomen.
Binnen de verschillende programma's zijn diverse kleine financiële mutaties (< € 10.000). Voor het overzicht en de leesbaarheid van deze Programmabegroting zijn deze posten niet afzonderlijk opgenomen en toegelicht.
Na bovenstaande ontwikkelingen ontstaat het volgende beeld:
2022: € 1.311.000 positief
2023: € 480.000 positief
2024: € 259.000 positief
2025: € 548.000 positief